Post by lccOn Mon, 21 May 2007 21:46:13 +0200, Paweł Sroka
Oj, oj, oj.
W wersji licealnej pierścień aromatyczny _nie_ reaguje z chlorem pod
wpływem światła, substytucja zachodzi pod wpływem kwasów Lewisa (np AlCl3).
Gdzieś było, że w ekstremalnych warunkach (wysoka temperatura, hv, może
ciśnienie) powstaje heksachlorocykloheksan.
Natomiast chlorowaniu w tych warunkach łatwo ulegają protony alkilowe,
zwłaszcza w pozycji benzylowej.
Heksachlorocykloheksan (HCH) otrzymuje się właśnie w wyniku fotochemicznego
chlorowania heksanu. Jedna z form HCH jest używana, jako insektycyd, pod nazwą
lindan.
Reakcja może być taka. Foton rozbija cząsteczkę chloru na dwa atomy, czyli
rodniki
Cl2 -hv-> 2Cl. (-hv->, oznacza pod wpływem światła). Teraz reakcja może być
łańcuchowa. Rodnik chlorowy atakuje wiązanie podwójne w benzenie:
Cl. + C6H6 -> C6H6Cl.
ale rodnik zlokalizowany jest na sąsiednim atomie węgla do pwstałego wiązania
C-Cl, teraz
C6H6Cl. + Cl2 -> C6H6Cl2 + Cl.
i tak dalej aż do wysycenia wszystkuch wiązań podwójnych. Terminacja to
2Cl. -> Cl2
lub każda kombinacja rodników powstałych z benzenu (mnóstwo reakcji...).
Wojtek